Nông nghiệp công nghệ cao là gì? Mô hình cần phát triển

Nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam?

Nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế của Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức:

• Dân số tăng nên nhu cầu lương thực không ngừng tăng lên.
• Diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa nên đòi hỏi phải nâng cao năng suất nông nghiệp để đáp ứng an ninh lương thực.
• Biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ tạo ra sức ép rất lớn cho nông nghiệp nước ta.
• Quá trình hội nhập quốc tế đòi hỏi về chất lượng nông sản ngày càng khắt khe hơn. Vì thế, phát triển Nông nghiệp công nghệ cao là xung hướng tất yếu, là câu trả lời cho việc phát triển nền nông nghiệp nước nhà.

Vậy Nông nghiệp công nghệ cao là gì?

Nông nghiệp công nghệ cao là một nền nông nghiệp được ứng dụng kết hợp những công nghệ mới, tiên tiến để sản xuất, còn gọi là công nghệ cao nhằm nâng cao hiệu quả, tạo bước đột phá về năng suất, chất lượng nông sản, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của xã hội và đảm bảo sự phát triển nông nghiệp bền vững.

Công nghệ cao được tích hợp ứng dụng trong nông nghiệp công nghệ cao bao gồm: công nghiệp hóa nông nghiệp (cơ giới hóa các khâu của quá trình sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến…), tự động hóa, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, công nghệ sinh học, các giống cây trồng, vật nuôi năng suất, chất lượng cao…, các quy trình canh tác tiên tiến, canh tác hữu cơ… cho hiệu quả kinh tế cao trên một đơn vị sản xuất.

Nguồn: Wikipedia.org

Ưu điểm nông nghiệp công nghệ cao?

• Tiết kiệm diện tích đất trồng
• Tránh việc lây lan sâu bệnh
• Cách ly với môi trường và thời tiết bên ngoài
• Đảm bảo cây có thể phát triển tốt
• Cung cấp cho cây đầy đủ chất dinh dưỡng và lượng nước cần thiết
• Điều chỉnh ánh sáng hợp lý
• Điều khiển tự động
• Giúp giảm nhân công và chi phí vận hành đáng kể
• Chống thất thoát nước
• Có thể điều chỉnh môi trường theo từng giai đoạn phát triển của cây

Nhược điểm nông nghiệp công nghệ cao?

• Vốn đầu tư cao khi đầu tư công nghệ cao
• Mô hình mới mẻ này còn nhiều thiếu sót trong khâu quản lý
• Chuyên gia và nhân lực chưa có đủ trình độ kỹ năng, kinh nghiệm
• Khó khăn trong việc chọn lựa nhà cung cấp uy tín, chất lượng.

Mặc dù mới thực hiện trong thời gian ngắn, chưa có số liệu thống kê, song việc đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao thời gian qua đã mang lại những kết quả đáng khích lệ. Chỉ riêng giai đoạn 2011-2015, hơn 100 giống cây trồng mới đã được nghiên cứu, tạo ra, do đó tỷ lệ diện tích cây trồng cả nước sử dụng giống mới khá cao: lúa trên 90%, ngô 80%, mía 60% và điều 100%.

Đến năm 2016, cả nước đã có 327 xã sử dụng nhà lưới, nhà kính, nhà màng nuôi trồng cây con, chiếm 3,6% tổng số xã trong cả nước với diện tích 5.897,5 ha, chiếm 0,07% diện tích đất trồng cây hằng năm và đất nuôi trồng thủy sản(2). Một số tỉnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã đem lại kết quả vượt trội so với sản xuất truyền thống.

Chẳng hạn như ở Lâm Đồng, mô hình sản xuất rau cao cấp doanh thu đạt 500 triệu đồng/ha/năm; rau thủy canh đạt từ 8-9 tỷ đồng/ha/năm; hoa đạt 1,2 tỷ đồng/ha/năm, cao gấp từ 20-30 lần so với trước…, góp phần đưa giá trị sản xuất bình quân của tỉnh đạt 150 triệu đồng/ha/năm và hiện nay giá trị sản xuất nông nghiệp công nghệ cao đạt 30% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, mô hình trồng rau công nghệ cao trong nhà lưới doanh thu đạt từ 120 triệu đến 150 triệu đồng/ha, gấp từ 2 – 3 lần so với canh tác truyền thống. Tại Hà Nội, Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Phúc… với mô hình sản xuất giống cây, chăn nuôi lợn, gà quy mô công nghiệp theo công nghệ Nhật Bản đã mang lại thu nhập gấp 2 lần cho người sản xuất so với sản xuất truyền thống mang lại hiệu quả cao, ổn định và bền vững.

Như vậy, nông nghiệp công nghệ cao được hiểu là:

Áp dụng một cách hợp lý các kỹ thuật tiên tiến nhất trong việc chọn, lai tạo ra giống cây trồng vật nuôi mới, chăm sóc nuôi dưỡng cây con bằng thiết bị tự động, điều khiển từ xa, chế biến phân hữu cơ vi sinh cho cây trồng thức ăn gia súc, gia cầm, thủy hải sản, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, công nghệ tự động trong tưới tiêu, công nghệ chế biến các sản phẩm vật nuôi, cây trồng và xử lý chất thải bảo vệ môi trường. Trong đó, công nghệ sinh học đóng vai trò chủ đạo.